ଖଣ୍ଡଗିରୀ ଓ ଉଦୟଗିରି

ଖଣ୍ଡଗିରୀ ଏବଂ ଉଦୟଗିରୀର ଗୁମ୍ଫାଗୁଡିକ କଳିଙ୍ଗ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ଥିବା ଜୈନ ସମ୍ରାଟ ଖାରବେଳଙ୍କର ସ୍ମୃତି ସବୁକୁ ମନେ ପକାଇଦିଏ । ଏଠାରେ ପ୍ରାୟ ପାଖାପାଖି ୪୦ ଟି ପଥର କଟା ଗୁମ୍ଫା ଆରୋଧନା ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରେମମୟ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ଏବଂ ଦୁଇଟି ପାହାଡ ଏକ ରାସ୍ତା ଦ୍ଵାରା ଅଲଗା ହୋଇଛି । ଏହା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ଯେ ଖ୍ରୀ. ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାଦ୍ଧୀରେ ଜୈନ ଧର୍ମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ମହାବୀର ଏହି ଖଣ୍ଡଗିରୀ ଏବଂ ଉଦୟଗିରୀକୁ ପରିଦର୍ଶନରେ ଆସିଥିଲେ । ଖ୍ରୀ. ପୂ. ୨ୟ ଶତାଦ୍ଧୀରେ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ଆଧୁନିକ ପଣ୍ଡିତମାନେ ରାଣୀ ଗୁମ୍ଫା ଓ ହାତୀ ଗୁମ୍ଫାକୁ ଉଦୟଗିରୀଠାରେ ଓଡିଶାର ସଂସ୍କୃତିକୁ ନୃତ୍ୟକଳା ମାଧ୍ୟମରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଇଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ଉଦୟଗିରୀର ଗୁମ୍ଫା ଗୁଡିକ ଆଖଡା ଗୃହ ରୂପେ ପରିଚିତ ଥିଲା । ସମ୍ରାଟ ଖାରବେଳ ଏହି ସଂସ୍କୃତିର ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ଭାବରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିଶ୍ଵସ୍ତ ଏବଂ ନିଷ୍ଠାବାନ ଥିଲେ । ଏହା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ଯେ ସେ ଜୈନ ସନ୍ୟାସୀମାନଙ୍କର ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଦୃଶ୍ୟରାଜି ପାଇଁ ଏହି ଗୁମ୍ଫା ଗୁଡିକୁ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ।